Page 9 - NRCT116

P. 9

งานวิจัยเพ� อประชาชน

การออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณ
การออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณ

การออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณ เปนการสรางเรื่องราว (Story) ใหกับผลิตภัณฑผาื่อสรางเอกลักษณ เปนการสรางเรื่องราว (Story) ใหกับผลิตภัณฑผา
การออกแบบลายผาเพ
เพื่อสรางเอกลักษณใหกับผลิตภัณฑของทองถิ่น/ชุมชนที่อยูอาศัย ซึ่งแตละทองถิ่น/ชุมชนจะมีความหลากหลายื่อสรางเอกลักษณใหกับผลิตภัณฑของทองถิ่น/ชุมชนที่อยูอาศัย ซึ่งแตละทองถิ่น/ชุมชนจะมีความหลากหลาย
เพ
ของวัฒนธรรมของตนเอง นับวาเปนการสรางเอกลักษณและมูลคาเพิ่มใหกับผลิตภัณฑหรือสินคาประจําถิ่น ัฒนธรรมของตนเอง นับวาเปนการสรางเอกลักษณและมูลคาเพิ่มใหกับผลิตภัณฑหรือสินคาประจําถิ่น
ของว
รวมถึงชวยสงเสริมการทองเที่ยวอีกทางหนึ่งดวย ดังนั้น ผูสรางสรรคผลิตภัณฑผาของทองถิ่น/ชุมชนึงชวยสงเสริมการทองเที่ยวอีกทางหนึ่งดวย ดังนั้น ผูสรางสรรคผลิตภัณฑผาของทองถิ่น/ชุมชน
รวมถ
จึงควรศึกษาวิธีการออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณไวดวย ซึ่งจะกลาวดังตอไปนี้

วิธีการออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณ  ตัวอยางการออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณชุมชน

1. หาแนวคิดและแรงบันดาลใจในการออกแบบลายผา เตางอย ไดแก ลายเตางอย
จากสิ่งรอบตัว ลายเตางอย
 จากธรรมชาติ ไดแก แนวคิดการออกแบบลายผา : นําความอุดมสมบูรณของ
- พืช เชน ลายตนสน ธรรมชาติและความหลากหลายทางภูมิศาสตรหลอมรวมกับ
- สัตว เชน นกยูง ชาง ประวัติศาสตรความเปนมากกวา 400 ป ของอําเภอ “เตางอย”
- ความหลากหลายทางชีวภาพ เชน นํ้า ปา และเขา มาเปนแรงบันดาลใจในการออกแบบลายผา ซึ่งเปนการประยุกต

 จากความหลากหลายทางวัฒนธรรม ไดแก จากลายผาโบราณกับสัญลักษณทางธรรมชาติและความศรัทธา
- วิถีชีวิต ประเพณี และจากลายดั้งเดิม เปนตน มาสูการสรางสรรคลายผา “เตางอย” ที่เปนเอกลักษณของชุมชน
 จากรูปทรงอื่น ๆ ไดแก เตางอย หมายถึง หมูบาน ภูพาน
- รูปทรงเรขาคณิต เตางอยมาจากบริเวณลํานํ้าพุง
- รูปทรงอิสระ ไดแก รูปทรงอิสระของสายนํ้าเกิดเปน ที่มีเตาอาศัยอยูเปนจํานวนมาก ลํานํ้าพุง
ลายนํ้าไหล และลายสายฝน เปนตน ซึ่งเชื่อวาจะมีความอุดมสมบูรณ เตางอย
2. การออกแบบลายผา ดังนั้น สัญลักษณจึงเปนเตาและได
 อุปกรณ ตั้งชื่ออําเภอวา อําเภอเตางอยมา ชาวเตางอย
- กระดาษกราฟ จนถึงทุกวันนี้
- ดินสอ ภูพาน หมายถึง เทือกเขา

- ยางลบ ที่เปนแหลงกําเนิดตนนํ้า ลําธาร และหวยตาง ๆ อุดมไปดวย
 ขั้นตอนการออกแบบลายผา ทรัพยากรธรรมชาติที่หลากหลาย หลอเลี้ยงมนุษย พืช และสัตว
- หาแนวคิดและแรงบันดาลใจจากชุมชนและ ใหอิ่มเอมเติบใหญ
สิ่งรอบตัว ลํานํ้าพุง หมายถึง ลํานํ้าขนาดใหญที่มีความสําคัญกับ
- รางภาพตนแบบที่ไดจากแรงบันดาลใจ ชาวเตางอย ซึ่งในอดีตเมื่อประมาณ 400 ป ไทยไดทําสงคราม
- นําภาพตนแบบมาวาดลงบนกระดาษกราฟ กับลาว ลาวพายแพ จึงถูกกวาดตอนมาอยูในประเทศไทย บริเวณ
- นําภาพลายผาจากบนกระดาษกราฟมามัดหมี่สราง ลํานํ้าพุง ซึ่งมีความอุดมสมบูรณและเหมาะสมจึงไดตั้งถิ่นฐาน

ลวดลาย ฯลฯ ที่อยูอาศัย
- สรุปแนวคิดดังกลาวมาตั้งชื่อลายผา และสราง ชาวเตางอย หมายถึง ชาวบานที่อาศัยอยูในอําเภอ
เรื่องราว (story) ใหเปนเอกลักษณ เตางอย อันมีประวัติศาสตร วัฒนธรรม วิถีชีวิตและภูมิปญญาที่
สืบทอดจากรุนสูรุน
แหลงขอมูล : หนังสือคูมือ “กระบวนการยอมสีคราม การออกแบบผลิตภัณฑ การสงเสริมชองทางการตลาด” จัดทําโดย สํานักงานการวิจัย
แหงชาติ (วช.) รวมกับมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
ผูสนใจสามารถสอบถามรายละเอียดขอมูลเพิ่มเติมไดที่ : สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร เลขที่ 680 อาคาร 10
ถนนนิตโย ตําบลธาตุเชิงชุม อําเภอเมือง จังหวัดสกลนคร 47000 โทรศัพท/ โทรสาร 0 4297 0154 เว็บไซต http://rdi.snru.ac.th
อีเมล rdi_snru@snru.ac.th

* ขอมูลบทความ “การออกแบบลายผาเพื่อสรางเอกลักษณ” เปนเพียงบางสวน บางตอน จากหนังสือคูมือ “กระบวนการยอม
สีคราม การออกแบบผลิตภัณฑ การสงเสริมชองทางการตลาด” เทานั้น
สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
National Research Council of Thailand (NRCT) 9

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14