สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้มอบรางวัลการวิจัยแห่งชาติ รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้นประจำปี 2563 ระดับดีเด่น สาขาเกษตรศาสตร์และชีววิทยา แก่ ผลงานโคนมพันธุ์ทรอปิคอลโฮลสไตน์ แก่ ดร.สายัณห์ บัวบาน และสำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ แห่ง กรมปศุสัตว์ ที่มีแหล่งกำเนิดพ่อพันธุ์จากประเทศอเมริกา และแคนาดา ที่ให้ผลผลิตน้ำนมสูง ตอบสนองความต้องการในประเทศได้ดี
ดร.สายัญ บัวบาน เจ้าของผลงานประดิษฐ์คิดค้น โคนมพันธุ์ทรอปิคอลโฮลสไตน์ เปิดเผยว่า โคมนมพันธุ์ทรอปิคอลโฮลสไตน์ มีการพัฒนาและปรับปรุงพันธุ์ด้วยแผนการผสมข้ามสายพันธุ์ในระบบฝูงเปิด ระหว่างพ่อโคนมพันธุ์ HF ที่มีแหล่งกำเนิดจากประเทศอเมริกา และแคนาดา กับแม่โคพันธุ์พื้นเมือง หรือลูกผสมบราห์มันพื้นเมืองที่มีคุณสมบัติ ความสมบูรณ์พันธุ์สูง หากินเก่ง ทนร้อน ทนโรคแมลง โดยการผสมเทียมเพิ่มระดับเลือดให้อยู่ในระดับไม่เกิน 93.75% และคัดประชากรที่มีการผสมกันเองจนได้พันธุ์แท้สายพันธุ์ TH ส่งเสริมให้ประเทศไทยสามารถผลิตน้ำนมที่มีคุณภาพดี และได้มาตรฐาน เข้าสู่อุตสาหกรรมการผลิตน้ำนม และส่งต่อไปยังผู้บริโภคอย่างดีและปลอดภัย อีกทั้งน้ำเชื้อได้ผ่านการทดสอบว่าไม่เป็นโรคทางพันธุกรรม และโรคอื่นๆ จึงลดความเสี่ยงการติดโรคจากนอกประเทศได้ และมีการต่อยอดสู่การใช้ประโยชน์จากการผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งที่ผ่านการพิสูจน์ตามผลงานวิจัย ให้บริการผสมเทียมปรับปรุงพันธุ์แม่โคนมของเกษตรกรทั่วประเทศ จำนวน 12,608 ฟาร์ม ในจังหวัดสระบุรี ลพบุรี ราชบุรี และเชียงใหม่ ฯลฯ ปีละไม่ต่ำกว่า 250,000 โด๊ส ซึ่งช่วยลดการสูญเสียเงินตราจากการนำเข้าน้ำเชื้อแช่แข็งปีละไม่ต่ำกว่า 50 ล้านบาท (คิดราคาน้ำเชื้อแช่แข็งต่างประเทศ 200 บาท/โด๊ส) เป็นการลดต้นทุนการผลิตโคสาวทดแทน และต้นทุนการผลิตน้ำนมได้เป็นอย่างดี
สำหรับเกษตรกรที่ทำฟาร์มโคนมสนใจที่จะทำการเพาะเลี้ยงโคนมดังกล่าว สามารถติดต่อสอบถามได้ที่สำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ ถนนติวานนท์ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี โทรศัพท์ 02 5012438 หรือโทรศัพท์ 081 8401509