Page 3 - NRCT_119

2 กุมภาพันธ

วันนักประดิษฐ

นอมรําลึก
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
เนื่องในโอกาสทรงไดรับการทูลเกลาฯ จากสภาวิจัยแหงชาติ
ถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ
เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ 2536 จากการทรงประดิษฐคิดคน
“กังหันนํ้าชัยพัฒนา” ทรงไดรับพระราชสมัญญาวา
“พระบิดาแหงการประดิษฐไทย” และ “พระบิดาแหงการประดิษฐโลก”

วันที่ 2 กุมภาพันธ 2536 เปนวันที่สภาวิจัยแหงชาติไดทูลเกลาฯ ถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ “เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวนํ้าหมุนชา
แบบทุนลอย” หรือ “กังหันนํ้าชัยพัฒนา” แดพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อครั้งยังทรง
พระชนมชีพอยู ซึ่งเปนผลงานที่พระองคทรงประดิษฐคิดคนอันเนื่องมาจากที่ทรงหวงใยตอสุขภาพของประชาชนที่อาศัยอยูในแหลงชุมชน
เพื่อใชในการบําบัดนํ้าเสียที่เกิดจากแหลงชุมชนและแหลงอุตสาหกรรม นับวาเปนผลงานที่กอใหเกิดประโยชนตอประเทศชาติ ซึ่งนับไดวา
เปนประดิษฐกรรมชิ้นที่ 9 ของโลก เปนประวัติศาสตรของการออกสิทธิบัตรแกสิ่งประดิษฐของไทย และทรงเปนพระมหากษัตริยพระองคแรก
ของโลกที่ทรงไดรับสิทธิบัตรสิ่งประดิษฐ และเปนครั้งแรกที่ไดมีการจดทะเบียนออกสิทธิบัตรใหแกพระราชวงศ
โดยมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2537 ไดกําหนดใหวันที่ 2 กุมภาพันธ ของทุกปเปน “วันนักประดิษฐ” เพื่อเทิดพระเกียรติ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการที่ไดทรงประดิษฐคิดคน “เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวนํ้า
หมุนชาแบบทุนลอย” หรือ “กังหันนํ้าชัยพัฒนา” และทรงไดรับการทูลเกลาฯ ถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ 2536 นอกจาก
จะเปนการเทิดพระเกียรติแลว ยังเปนวันที่ระลึกถึงวันประวัติศาสตรของการจดทะเบียนและออก
สิทธิบัตรใหแกพระมหากษัตริยพระองคแรกของโลก ที่ทรงคิดคนประดิษฐสิ่งที่เปนประโยชนตอ
ประเทศชาติ และทรงไดรับพระราชสมัญญาวา “พระบิดาแหงการประดิษฐไทย”
ตอมาเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2544 สํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีไดแจงวา
นายกรัฐมนตรีไดมีบัญชามอบหมายใหสํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) เปนหนวยงานกลาง
ในการจัดงาน “วันนักประดิษฐ” ขึ้น เพื่อดําเนินการสงเสริมการคิดคนและประดิษฐสิ่งที่
เปนประโยชนทางดานวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และสิ่งแวดลอม อันนําไปสูการพัฒนาเศรษฐกิจ
สังคม และความมั่นคงของประเทศ
นอกจากนี้ สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) ยังไดรับการประสานจากสมาพันธ
นักประดิษฐนานาชาติ (IFIA) สมาคมสงเสริมการประดิษฐ สาธารณรัฐเกาหลีใต หรือ “คิปา”
(KIPA) และองคกรนักประดิษฐแหงรัสเซีย (Association Russian House) วา “ไดเตรียม
ทูลเกลาฯ ถวายรางวัลนักประดิษฐโลกแดพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล
อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่พระราชวังไกลกังวล ในวันที่ 9 กันยายน 2552 เพื่อ
เทิดพระเกียรติพระองค และชื่นชมในพระปรีชาสามารถในการประดิษฐกังหันนํ้าชัยพัฒนา
ฝนหลวง และแนวพระราชดําริในเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยเฉพาะผลงานกังหันนํ้า
ชัยพัฒนา เปนสิ่งประดิษฐที่มาจากพระอัจฉริยภาพในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงคิดคนขึ้น เพื่อนํามาแกปญหาใหแก
ประชาชน” จากพระอัจฉริยภาพดังกลาว พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล
อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงไดรับการถวายพระราชสมัญญาจากองคกรการประดิษฐ
นานาชาติวาเปน “พระบิดาแหงการประดิษฐโลก” และยังกําหนดใหวันที่ 2 กุมภาพันธ ของ
ทุกปเปน “วันนักประดิษฐโลก (International Inventor Day Convention : IIDC)” ซึ่งแสดง
ใหเห็นวาพระองคทรงเปนพระมหากษัตริยที่ไดรับการยกยองจากทั่วโลก

สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
National Research Council of Thailand (NRCT) 3