Page 6 - NRCT122
P. 6
งานวิจัยเพ� อประชาชน
“โรคไวรัสทิลาเปยเลค”
“โรคไวรัสทิลาเปยเลค”
“โรคไวรัสทิลาเปยเลค” ตนเหตุโรคตายเดือนตนเหตุโรคตายเดือนตนเหตุโรคตายเดือน
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ในปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
การศึกษา “โรคไวรัสทิลาเปยเลค” โรคไวรัสอุบัติใหมที่เปนึกษา “โรคไวรัสทิลาเปยเลค” โรคไวรัสอุบัติใหมที่เปน
การศ
สาเหตุการตายของลูกปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม) ในชวง
สาเหตุการตายของลูกปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม) ในชวง
หนึ่งเดือนแรก โดยพบการแพรระบาดทั่วประเทศไทย ทั้งตามแมนํ้าหร�อ
หนึ่งเดือนแรก โดยพบการแพรระบาดทั่วประเทศไทย ทั้งตามแมนํ้าหร�อ
แหลงนํ้าที่มีการเลี้ยงปลาอยางหนาแนน ซึ่งผลงานว�จัยนี้จะนําไปสูู
แหลงนํ้าที่มีการเลี้ยงปลาอยางหนาแนน ซึ่งผลงานว�จัยนี้จะนําไปส
การปองกันและควบคุมโรคดังกลาวอยางยั่งยืน
ในขณะที่มนุษยกําลังตอสูกับโรคโควิด-19 ที่เกิดจาก หรือเขื่อนที่มีการเลี้ยงปลานิลอยางหนาแนน การศึกษาไวรัสชนิดนี้
เชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุใหม ปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม) ไดรับความสนใจทั่วโลก รวมทั้งเริ่มมีการกําหนดมาตรการเฝาระวังโรค
ซึ่งเปนปลาที่มีการเพาะเลี้ยงมากที่สุดในประเทศไทยและมีมูลคา เพื่อลดการแพรระบาดจากหนวยงานที่เกี่ยวของ เชน องคการ
การเลี้ยงสูงถึงปละประมาณ 10,000 ลานบาท กําลังถูกคุกคาม อาหารและเกษตรแหงสหประชาชาติ องคการโรคระบาดสัตว
ดวยไวรัสอุบัติใหมที่ชื่อวาทิลาเปยเลค (Tilapia Lake Virus) หรือ ระหวางประเทศ เครือขายดานสัตวนํ้าของภูมิภาคเอเชียตะวันออก
TiLV ซึ่งในชวง 10 ปที่ผานมา ปลานิลในหลายประเทศทั่วโลก เฉียงใต และกรมประมง ของประเทศไทย
เกิดการติดเชื้อและตายเปนจํานวนมาก จากการศึกษาวิจัย โดยหลังจากพบไวรัสชนิดนี้ในเมืองไทย ทีมนักวิจัยจึงเริ่ม
พบวาเชื้อ TiLV เปนสาเหตุของการตายดังกลาว ปจจุบันเชื้อ TiLV ศึกษาอยางจริงจัง และเมื่อจําแนกไวรัสไดก็ทําใหสามารถศึกษา
มีรายงานการพบเชื้อใน 16 ประเทศจาก 4 ทวีป วิจัยไดในหลากหลายแงมุม เปรียบเหมือนการคนพบไวรัส
เชื้อไวรัส TiLV ทําใหปลานิลที่ติดเชื้อมีอัตราการตาย กอโรคโควิด-19 ซึ่งมีการศึกษาในหลาย ๆ ดาน เชน ตรวจแยกไวรัส
ระหวาง 20 - 90% โดยมีรายงานการคนพบไวรัสดังกลาวครั้งแรก ตรวจการกลายพันธุ ศึกษารูปแบบการติดเชื้อ วิธีการแพรเชื้อ
ที่อิสราเอลเมื่อป พ.ศ. 2557 หลังจากนั้นอีก 1 ป ทีมนักวิจัยไทย ปจจัยการกอโรค ถือเปนองคความรูที่นําไปใชได ซึ่งเมื่อทราบถึง
นําโดย รองศาสตราจารย นายสัตวแพทย ดร.วิน สุรเชษฐพงษ จาก การติดโรคก็นําไปสูการปองกันและลดการติดเชื้อได โดยนับจากการ
ภาควิชาจุลชีววิทยาและวิทยาภูมิคุมกัน คณะสัตวแพทยศาสตร เริ่มตีพิมพผลงานวิจัยการศึกษาเชื้อไวรัสนี้ครั้งแรกเมื่อป พ.ศ. 2560
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ไดคนพบไวรัสดังกลาวมีการแพรระบาด ปจจุบันทีมนักวิจัยไดตีพิมพผลงานวิจัยระดับนานาชาติเกี่ยวกับ
ในแหลงนํ้าที่เลี้ยงปลานิลของไทย โดยทีมวิจัยเริ่มตนจาก เชื้อไวรัส TiLV แลว จํานวน 22 เรื่อง
การศึกษาปญหาโรคปลานิลตายเดือน ซึ่งเปนชื่อที่เกษตรกร การศึกษาวิจัยโรคไวรัสทิลาเปยเลคยังไดรับรางวัล
ใชเรียกโรคที่ปลานิลตายอยางผิดปกติ และนํามาสูการคนพบสาเหตุ การวิจัยแหงชาติ โดยไดรับรางวัลผลงานวิจัย ระดับดีเดน
จากไวรัสชนิดใหมนี้ สาขาเกษตรศาสตรและชีววิทยา ประจําปงบประมาณ 2564
ลักษณะของปลานิลและ จากสํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) อยางไรก็ตาม ยังมีอีก
ปลานิลแดง (ปลาทับทิม) ที่ติดเชื้อ หลายประเด็นที่ทีมวิจัยตองศึกษาเกี่ยวกับเชื้อไวรัสชนิดนี้เพิ่มเติม
ไวรัส TiLV จะมีลักษณะวายบริเวณ เชน ธรรมชาติของเชื้อไวรัส ขอมูลทางพันธุกรรม กลไกการทํางาน
ผิวนํ้า ตาโปน ทองบวม หนาแดง ของระบบภูมิคุมกันและการทําลายเชื้อไวรัสในปลา กระบวนการ
โดยไวรัสจะเขาทําลายตับและ ที่เชื้อไวรัสแพรกระจายในฝูงปลา การพัฒนาวิธีตรวจโรคในหอง
อวัยวะภายในจนเสียหายอยาง ปฏิบัติการ การพัฒนาชุดทดสอบที่มีความสะดวกสําหรับตรวจ
หนัก ซึ่งนักวิจัยพบวาเชื้อไวรัส คัดกรองโรคในภาคสนาม การพัฒนาวัคซีนปองกันโรค การศึกษา
ที่กอโรคในปลานิลมีการแพร ผลกระทบดานสังคมและเศรษฐศาสตรที่เกิดจากเชื้อไวรัสตอ
กระจายอยูตามแหลงนํ้าสําคัญ เกษตรกรที่เลี้ยงปลานิลและปลานิลแดง (ปลาทับทิม)
ทั่วประเทศไทย พบมากตามแมนํ้า
ผูสนใจสามารถสอบถามรายละเอียดขอมูลเพ�่มเติมไดที่ : รองศาสตราจารย นายสัตวแพทย ดร.ว�น สุรเชษฐพงษ
จาก ภาคว�ชาจ�ลชีวว�ทยาและว�ทยาภูมิคุมกัน คณะสัตวแพทยศาสตร มหาว�ทยาลัยเกษตรศาสตร เลขที่ 50 ถนนงามวงศวาน เขตจตุจักร
กรุงเทพมหานคร 10900 โทรศัพท 0 2942 8436 โทรสาร 0 2942 8436 อีเมล fvetwsp@ku.ac.th และ win.s@ku.th
สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
6 National Research Council of Thailand (NRCT)
