Page 9 - จดหมายข่าว วช 133
P. 9

งานวิจัย : สิ่งแวดลอม


                                   การพลิกฟน “ปาชายเลนทะเลสาบสงขลา”
                                   การพลิกฟน “ปาชายเลนทะเลสาบสงขลา”
                                   การพลิกฟน “ปาชายเลนทะเลสาบสงขลา”
                                   การพลิกฟน “ปาชายเลนทะเลสาบสงขลา”
                                              เสริมระบบนิเวศ และอาชีพยั่งยืน















                 ลุ‹มนํ้าทะเลสาบสงขลา มีขนาดครอบคลุมพื้นที่กว‹า 3 จังหวัด   เปนระยะ ๆ พรอมทั้งอบรมใหชุมชนกําจัดหนอน หอย หรือสัตวที่ทําลาย
                 ลุ‹มนํ้าทะเลสาบสงขลา มีขนาดครอบคลุมพื้นที่กว‹า 3 จังหวัด  เปนระยะ ๆ พรอมทั้งอบรมใหชุมชนกําจัดหนอน หอย หรือสัตวที่ทําลาย
          ไดŒแก‹ สงขลา พัทลุง และนครศรีธรรมราช ครอบคลุมพื้นที่ 8,729 ตาราง พันธุกลาปาชายเลน อนาคตยังมองแนวทางที่จะพัฒนาใหปาชายเลน
          กิโลเมตร โดยแบ‹งเปšนทะเลสาบ พื้นที่ 1,042 ตารางกิโลเมตร ถือเปšนแหล‹ง ริมทะเลสาบสงขลาแหงนี้ เปนสถานที่ทองเที่ยวเชิงนิเวศ ภายใตวิถี
          ตŒนนํ้าของลุ‹มนํ้าแห‹งเดียวของประเทศไทยที่มีระบบนิเวศลักษณะเฉพาะตัว “โนด นา ปา เล” และเปนแหลงเพาะลูกกุง ลูกปลา ที่อุดมสมบูรณ
          แบบ 3 นํ้า คือ นํ้าจืด นํ้ากร‹อย และนํ้าเค็ม จึงอุดมสมบูรณไปดŒวยสัตวนํ้า อีกดวย
          และความหลากหลายทางชีวภาพสูง แต‹เนื่องจากการเติบโตและเปลี่ยนแปลง  โดยที่พันธุกลาไมที่ทีมวิจัยและชุมชนรวมกันปลูกในโครงการนี้
          อย‹างรวดเร็วของสังคมโลกในป˜จจุบัน ทะเลสาบสงขลาจึงถูกคุกคามอย‹าง ตั้งแตชวงตนป พ.ศ. 2563 ไดแก ตนจิก ตีนเปดทะเล จาก หยีนํ้า
          รุนแรง มีการใชŒประโยชนโดยไม‹คํานึงถึงความยั่งยืน   สารภีทะเล เสม็ดขาว และโกงกางใบเล็ก จํานวน 3,650 ตน
                 นักวิจัยและหนวยงานในพื้นที่ จึงไดนํานโยบายและ ซึ่งตองดูผลลัพธตอไปอีก 4 - 5 ป อยางไรก็ตาม ขณะนี้เริ่มเกิดผลพวง
          ยุทธศาสตรการอนุรักษฟนฟูการปลูกปาชายเลนในบริเวณลุมนํ้า จากความอุดมสมบูรณทางธรรมชาติมากขึ้นแลว อาทิ ชาวประมง
          ทะเลสาบสงขลาแบบประชารัฐมาตอยอดปฏิบัติใหเปนรูปธรรม สามารถจับปลาไดมากกวาแตกอน ตนเสม็ดที่ปลูกมาแลว 2 - 3 ป
          ในพื้นที่หมู 4 ตําบลชะแล อําเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา ซึ่งเปนพื้นที่ของ ออกดอกใหเกสรเปนอาหารชั้นดีแกผึ้งชันโรง ซึ่งชาวบานเลี้ยงไวเปน
          กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม โดยไดรับทุนสนับสนุน อาชีพเสริมกันมากขึ้น และนํามาแปรรูปเปนผลิตภัณฑตาง ๆ โดยมี
          การวิจัยจากสํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา  แนวโนมจะเปนอาชีพหลักสรางรายไดจํานวนมากได เกิดการจัดตั้ง
          วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ลงพื้นที่ทําขอตกลง MOU ระหวาง กลุมวิสาหกิจชุมชนเพิ่มขึ้น 3 กลุม การจัดตั้งสภาเด็กและเยาวชนวัยใส
          เทศบาลตําบลชะแล และมหาวิทยาลัยหาดใหญ พรอมทั้งเชื่อมโยง ใสใจสิ่งแวดลอม นอกจากนี้ ดวยความรวมมือของทุกภาคสวนอยาง
          กลุมเครือขาย เชน กลุมชุมชนรักษชะแล สํานักงานทรัพยากรทางทะเล จริงจังและตอเนื่อง ทําใหเกิดการจัดตั้งศูนยวิจัยชุมชนชะแล เพื่อเปน
          และชายฝงที่ 5 (เกาะยอ) โรงเรียนวัดชะแล กลุมประมงพื้นบาน  แหลงเรียนรูของนักเรียน ผูสนใจ และสามารถสงตอเปนโครงการให
          บริษัท เจริญโภคภัณฑอาหาร จํากัด (มหาชน) เปนตน เพื่อรวมกัน แผนพัฒนาตําบลตอไปได โดยกลุมคนในทองถิ่น และทีมวิจัยยังคงรวมกัน
          ออกแบบกิจกรรม สรางการรับรูและตระหนักในการมีสวนรวมฟนฟู ปลูกปาชายเลนอยางตอเนื่อง เพื่อสรางภาคีชุมชนที่เข็มแข็งขึ้น ดําเนิน
          การปลูกปาชายเลนอยางตอเนื่อง สูการลงมือปฏิบัติจริง โดยใชแนวคิด  วิถีชีวิตดวยความหวงแหนและพึ่งพิงธรรมชาติไดอยางยั่งยืนตอไป
          “บางเหรียงโมเดล” ผานการปลูกปาชายเลนแบบผสมผสาน โดยมี      โดยเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ 2565 วช. ไดนําคณะสื่อมวลชน
          ผูชวยศาสตราจารย ดร.นุกูล ชิ้นฟก ผูชวยคณบดีคณะรัฐศาสตร  ลงพื้นที่ ตําบลชะแล อําเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา เพื่อเยี่ยมชม
          มหาวิทยาลัยหาดใหญ เปนหัวหนาโครงการ “การจัดการความรูขอ ผลสําเร็จของโครงการ “การจัดการความรูขอเสนอเชิงนโยบาย
          เสนอเชิงนโยบายสูการปฏิบัติในการฟนฟูการปลูกปาชายเลนในบริเวณ สูการปฏิบัติในการฟนฟูการปลูกปาชายเลนในบริเวณลุมนํ้าทะเลสาบ
          ลุมนํ้าทะเลสาบสงขลาแบบประชารัฐ” เพื่อชวยใหชุมชนดํารงชีวิต สงขลาแบบประชารัฐ” เพื่อใหสื่อมวลชนไดเปนสื่อกลางในการเผยแพร
          และประกอบอาชีพไดโดยพึ่งพิงธรรมชาติอยางยั่งยืน     ประชาสัมพันธโครงการฯ ที่เปนประโยชนตอระบบนิเวศของประเทศ
                 ซึ่งแตเดิม พื้นที่ตําบลชะแลสวนหนึ่งไมสามารถปลูกพืชใด ๆ ได  และชวยสรางอาชีพใหกับประชาชนโดยพึ่งพิงธรรมชาติไดอยางยั่งยืน
          เนื่องจากเปนปาพรุ ดินจึงมีลักษณะเปรี้ยว นักวิจัยจึงใหความสําคัญ
          กับการปลูกปาชายเลนแบบผสมผสาน โดยคัดเลือกพันธุไมแตละชนิด
          ที่เหมาะสมกับสถานที่ เตรียมกลาไมเพื่อเพาะชําอยางเหมาะสม ลงปลูก
          อยางถูกวิธี และดูแลบํารุงรักษา โดยบูรณาการแกไขปญหาอยางรอบดาน
          เชน การทําไมไผกันลม การรณรงครวมกันเก็บเศษขยะทิ้งออกจากพื้น










         สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
         National Research Council of Thailand (NRCT)                                                         9
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14