Page 8 - จดหมายข่าว วช 134

งานวิจัย : การแพทย
พยาธิสรีรวิทยาทางประสาทของการเรียนรู

และความจําในภาวะอวนจากระดับเซลลถึงผูปวย

หนึ่งในภัยเงียบดŒานสุขภาพที่คุกคามคนไทยคือ ภาวะอŒวน การลดภาวะการเสียสมดุลของแบคทีเรียในลําไส ควรจะให
ลงพุง โดยป˜จจุบัน 1 ใน 3 ของประชากรไทยซึ่งอายุมากกว‹า 35 ป‚ ผลประโยชนในการปองกันการทํางานที่ผิดปกติของสมอง และ
ขึ้นไปเปšนภาวะอŒวนลงพุง สาเหตุมาจากพฤติกรรมการบริโภคอาหาร การบกพรองของการเรียนรูและความจํา ในภาวะอวนลงพุง
และมีกิจกรรมทางกายไม‹เพียงพอ โดยเฉพาะคนวัยทํางานซึ่งมักจะนั่ง ผลการศึกษาวิจัยแสดงใหเห็นวา มีการปรับเปลี่ยนภาวะอวน
ติดต‹อกันเกิน 2 ชั่วโมง และมีความเครียด ศาสตราจารย (เชี่ยวชาญ ที่มีการดื้อตออินซูลิน โดยใชยาตานโรคเบาหวานและยาลดไขมัน
พิเศษ) ทันตแพทยหญิง ดร.สิริพร ฉัตรทิพากร หัวหนŒาโครงการวิจัย ซึ่งสามารถเพิ่มการเรียนรูและความจําในภาวะอวนลงพุงไดดีขึ้น
พยาธิสรีรวิทยาทางประสาทของการเรียนรูŒและความจําในภาวะอŒวน และมีการปรับเปลี่ยนชนิดของไมโครไบโอตาหรือแบคทีเรีย
จากระดับเซลลถึงผูŒป†วย จึงไดŒเริ่มการศึกษาเกี่ยวกับภาวะโรคดังกล‹าว ในลําไส โดยอาหารกลุมพรีไบโอติกและโปรไบโอติก ยังชวยฟนฟู
ในโมเดลสัตวทดลอง จนถึงคนไขŒ เพื่อนําขŒอมูลที่สําคัญมาวิเคราะห การเรียนรูและความจําในภาวะอวนที่มีการดื้อตออินซูลินไดดี
เพื่อเตรียมความพรŒอมและป‡องกันภาวะอŒวนลงพุง ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต โดยชวยปรับปรุงการทํางานของสมองสวนฮิปโปแคมปส (สมอง
ซึ่งผลงานวิจัยดังกล‹าวไดรับรางวัลการวิจัยแหงชาติ : รางวัลผลงานวิจัย ที่มีผลตอการเรียนรูและความจํา) การทํางานของไมโทคอนเดรีย
ระดับดีมาก สาขาวิทยาศาสตรการแพทย ประจําป 2565 จากสํานักงาน ของสมองและลดการกระตุนของการทํางานของไมโครเกลีย ซึ่งเซลล
การวิจัยแห‹งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัย ที่ทําใหเกิดการอักเสบในสมองลดลง ผลจากการเปลี่ยนแปลงตาง ๆ
และนวัตกรรม (อว.) ที่พบในสัตวทดลอง มีลักษณะใกลเคียงกับการเปลี่ยนแปลง
ศาสตราจารย (เชี่ยวชาญพิเศษ) ทันตแพทยหญิง ดร.สิริพร ในคนดวย ทั้งนี้ ยังไดพบวามีการปรับเปลี่ยนปริมาณและชนิด
ฉัตรทิพากร สังกัดภาควิชาชีววิทยาชองปากและวิทยาการวินิจฉัย แบคทีเรียในลําไสของคน ในการกอโรคของผูปวยภาวะอวนลงพุง
โรคชองปาก คณะทันตแพทยศาสตร และศูนยวิจัยและฝกอบรม โดยวิเคราะหองคประกอบของจุลินทรียในลําไสของผูปวยภาวะ
สาขาโรคทางไฟฟาของหัวใจ คณะแพทยศาสตร มหาวิทยาลัย อวนลงพุง และพบความเปนไปไดในการใชจุลินทรียในลําไส
เชียงใหม ไดใหขอมูลเกี่ยวกับโครงการวิจัยพยาธิสรีรวิทยา เปนตัวบงชี้ความรุนแรงของภาวะอวนลงพุง
ทางประสาทของการเรียนรูและความจําในภาวะอวนจากระดับ การศึกษาของโครงการวิจัยนี้จากสัตวทดลองถึงคน
เซลลถึงผูปวยวา ภาวะอวนลงพุงมีภาวะเสี่ยงที่จะเปนโรคหัวใจ แสดงใหเห็นวา พยาธิสภาพของสมอง สงผลใหการเรียนรูและ
โรคหลอดเลือดสมอง โรคเบาหวานชนิดที่ 2 และการลดลงของ ความจําที่ลดลงเกิดขึ้นไดในภาวะอวนลงพุง และวิธีการปองกัน
การเรียนรูและความจํา อาการของภาวะอวนลงพุงที่พบสวนใหญ หรือรักษาภาวะอวนลงพุง สามารถปองกันการเสื่อมของสมอง
มีไขมันสะสมรอบเอวที่มากขึ้น ระดับคอเลสเตอรอลหรือ ในภาวะอวนลงพุงได รวมถึงผลจากงานวิจัยอาจนําไปสู
ไตรกลีเซอไรดที่สูงขึ้น จะมีความดันโลหิตที่เพิ่มขึ้น ภาวะดื้อตอ การประยุกตใชจุลินทรียในลําไส และการทํางานของไมโทคอนเดรีย
อินซูลิน และตามมาดวยการเกิดภาวะนํ้าตาลในเลือดสูง ในเซลลเม็ดเลือดขาว เพื่อชวยในการบงบอกความผิดปกติของ
จากการศึกษาโครงการวิจัยนี้ ผานสัตวทดลองที่มีลักษณะ การทํางานของสมองในคนไดอีกดวย
คลายภาวะอวนลงพุงในคน ผานการบริโภคอาหารไขมันสูงแบบ
เรื้อรัง พบวา สัตวทดลองที่มีการบริโภคอาหารไขมันเปนเวลานาน
ทําใหเกิดความผิดปกติของการเผาผลาญอาหาร ภาวะอวนที่มีการ
ดื้อตออินซูลิน ซึ่งมีความผิดปกติของการทํางานในสมอง สงผลให
การเรียนรูและความจําลดลง นอกจากนี้ ยังมีการเปลี่ยนแปลงของ
ปริมาณและชนิดแบคทีเรียในลําไส เกิดขึ้นในระยะแรกของการ
บริโภคอาหารไขมัน ตามมาดวยความผิดปกติในเลือด เชน ไขมันสูง
ภาวะดื้อตออินซูลิน และสุดทายเกิดการเปลี่ยนแปลงในสมอง
ซึ่งนําไปสูการลดลงของการเรียนรูและความจําในโรคอวนลงพุง
ดังนั้น การลดภาวะดื้อตออินซูลิน การลดไขมันในเลือดหรือ
สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
8 National Research Council of Thailand (NRCT)