Page 9 - จดหมายข่าว วช 145

P. 9

งานวิจัย : สิ่งแวดลอม

การทํานาแปลงใหญ สูทางเลือกลดการปลอยกาซ

เรือนกระจก และชวยเพิ่มรายไดใหกับเกษตรกร

สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา
วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม ตระหนักวาประชากรคนไทยไมนอยกวา 30 ลานคน
อยูในภาคการเกษตร จึงไมมองขามที่จะใหความชวยเหลือ ซึ่งปญหาการปลอย
กาซเรือนกระจกในภาคเกษตรกรรม เปนแนวทางที่ประชาคมโลกกําลังใหความ
สนใจ วช. จึงสนับสนุน “งานวิจัยการประเมินและเปรียบเทียบดานสิ่งแวดลอม
เศรษฐกิจ และการจัดการของเกษตรกรรายยอยและการรวมกลุมเกษตรกร ทํานา
แปลงใหญสูทางเลือกเพื่อลดการปลดปลอยกาซเรือนกระจก” ผลงานวิจัยของ
รองศาสตราจารย ดร.นพพล อรุณรัตน แหง มหาวิทยาลัยมหิดล ที่พิสูจนใหเห็น
ผลงานวิจัยผานชุมชน ทองถิ่น จํานวน 2 ชุมชน คือ 1) กลุมเกษตรกรพอเพียง และกลุมเกษตรกรทํานาแปลงใหญ โดยจุดเดนของผลการดําเนินงาน
ตําบลรังนก และ 2) กลุมนาแปลงใหญบานบึงประดู วาชวยลดการปลดปลอย โครงการสําหรับงานวิจัยครั้งนี้ คือ องคความรูเกี่ยวกับประสิทธิภาพของ
กาซเรือนกระจก ชวยเพิ่มกําไรสุทธิ และชวยสรางความเขมแข็งของกลุมไดจริง การทํานาแปลงใหญ และประโยชนของการรวมกลุมของเกษตรกร และทําให
ดร.วิภารัตน ดีออง ผูอํานวยการสํานักงานการวิจัยแหงชาติ เกษตรกรในชุมชนเห็นวา การทํานาแปลงใหญ ดีตอสิ่งแวดลอม เพราะชวยลด
ไดกลาวถึงการที่ วช. ใหความสําคัญกับกลุมเกษตรกร ชุมชน และทองถิ่น การปลดปลอยกาซเรือนกระจกจากกระบวนการผลิตขาว (ชวยลดโลกรอน)
เนื่องจากประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม กวาครึ่งหนึ่งของประชากร ชวยลดการปลดปลอยมลพิษสูสิ่งแวดลอม ประกอบกับ การทํา “นาแปลงใหญ”
คนไทยไมนอยกวา 30 ลานคน อยูในภาคการเกษตร ขณะเดียวกัน ดีตอรายได ชวยเพิ่มกําไรสุทธิใหกับเกษตรกร และการทํา “นาแปลงใหญ”
เกษตรกรรมปจจุบันนับวามีผลตอการทําใหเกิดภาวะโลกรอน เพราะ ยังดีตอสังคมชวยสรางความเขมแข็งของกลุม เห็นศักยภาพของสมาชิก
เปนแหลงปลอยกาซเรือนกระจกและเปนแหลงสะสมคารบอน เชน การปลอย ในกลุม เกิดความเขาใจซึ่งกันและกัน และเสริมสรางความสัมพันธอันดีของ
กาซมีเทนและไนตรัสออกไซดจากนาขาวและพื้นที่ปศุสัตว ดังนั้นการ คนในชุมชน นอกจากนี้ยังทําใหเกิดกระบวนการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ
ลดกาซเรือนกระจกในภาคเกษตรกรรมจึงเปนแนวทางที่ประชาคมโลก การสื่อสารภายในชุมชนเพื่อเชิญชวนเกษตรกรเขารวมกลุมนาแปลงใหญ
กําลังใหความสนใจ เนื่องจากเปนแนวทางที่มีศักยภาพเชิงตนทุน (คุมคา แกนนํากลุมมักเริ่มตนจากการพูดใหเกษตรกรเขาใจและยอมรับปญหาของ
ในการลงทุน) อยางมาก ดังนั้น งานวิจัย “การประเมินและเปรียบเทียบ ตนเอง เชน ปญหาหนี้สิน การทํานาแลวขาดทุน ขาดองคความรูเรื่องขาว
ดานสิ่งแวดลอม เศรษฐกิจ และการจัดการของเกษตรกรรายยอยและ พรอมกับเนนใหเกษตรกรติดตามรับฟงนโยบายของรัฐบาลที่สื่อสารผาน
การรวมกลุมเกษตรกร ทํานาแปลงใหญสูทางเลือกเพื่อลดการปลดปลอย ชองทางตาง ๆ
กาซเรือนกระจก” ของ รองศาสตราจารย ดร.นพพล อรุณรัตน แหง สําหรับการสื่อสารภายนอกกลุม หรือ การสื่อสารระหวางกลุม
มหาวิทยาลัยมหิดล จึงเปนการตอบโจทยถึงแนวทางที่จะเขามาชวยเหลือ จะเปนการสื่อสารผานการฝกอบรม และแปลงเรียนรู จนนําไปสูความสําเร็จ
พี่นองเกษตรกร ใหสามารถทํานาแปลงใหญสูทางเลือกเพื่อลดการ ที่สามารถนําไปตอยอดใหเกิดประโยชนผานงานวิจัยนี้คือ การถายทอด
ปลดปลอยกาซเรือนกระจกไดจริง อีกทั้งยังชวยใหเกษตรกรมีรายไดและ เทคโนโลยีที่ไดจากงานวิจัยในชุมชน ทองถิ่น จํานวน 2 ชุมชน คือ 1) กลุม
กําไรเพิ่มขึ้นดวย เกษตรกรพอเพียงตําบลรังนก และ 2) กลุมนาแปลงใหญบานบึงประดู
รองศาสตราจารย ดร.นพพล อรุณรัตน หัวหนาโครงการวิจัย เมื่อเกษตรกรนํากระบวนการทํานาแบบแปลงใหญไปปฏิบัติ ซึ่งไดเห็นผล
ไดกลาวถึงการดําเนินการวิจัยและผลการวิจัยไววา การจัดทําโครงการ จากงานวิจัยนี้ที่บงชี้วาชวยลดการปลดปลอยกาซเรือนกระจก ชวยเพิ่ม
งานวิจัยฯ เพื่อประเมินและเปรียบเทียบดานสิ่งแวดลอม (คารบอนฟุตพริ้นท กําไรสุทธิ และที่สําคัญชวยสรางความเขมแข็งของกลุม และไดใชประโยชน
วอเตอรฟุตพริ้นท การใชพลังงาน การปลดปลอยกาซเรือนกระจก) และ ไดความรูจากโครงการวิจัยนี้ ในการอบรมสมาชิกใหม เกษตรกรอื่น ๆ
ดานเศรษฐกิจ (ตนทุนและผลตอบแทน) ของเกษตรกรรายยอย และการ ที่เขามาอบรมและดูงานในพื้นที่ นับไดวาเปนผลกระทบเชิงบวกจากงานวิจัย
รวมกลุมเกษตรกรทํานาแปลงใหญ เปนประเมินทางเลือกในการลดการ หรือ การตอยอดงานวิจัยเกษตรรายยอย และการรวมกลุมเกษตรกรทํานา
ปลดปลอยกาซเรือนกระจกของระบบผลิตขาว ตลอดหวงโซการผลิต และศึกษา แปลงใหญสูทางเลือกเพื่อลดการปลดปลอยกาซเรือนกระจก
บทบาทของการสื่อสาร การมีสวนรวม และการจัดการของเกษตรกรรายยอย

สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
National Research Council of Thailand (NRCT) 9

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14