Page 5 -
P. 5
งานวิจัยเพื่อประชาชน
การผลิตปุ๋ยหมักและดินปลูก จากขยะอินทรีย์และผักตบชวา
ส�านักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ได้รับมอบหมายจากศูนย์อ�านวยการใหญ่จิตอาสาพระราชทาน
904 วปร. โดย คณะกรรมการจิตอาสาเฉพาะกิจกรรม “การน�านวัตกรรมไปจัดการกับวัชพืชและ
ผักตบชวา เพื่อสร้างรายได้ให้ชุมชน” ภายใต้ “โครงการจิตอาสาพัฒนาสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิต
ของประชาชนเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
ดร.ลักขณา เบ็ญจวรรณ์
ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ส�ำนักงำนกำรวิจัย 1 ส่วน ต่อใบไม้แห้ง 3 ส่วน พบว่ำ ขยะอินทรีย์ในถังหมัก
แห่งชำติ (วช.) ได้ให้ควำม จะเกิดกำรย่อยสลำยและเปลี่ยนสภำพเป็นปุ๋ยหมักได้ภำยใน
ส�ำคัญกับกำรยกระดับ ระยะเวลำเพียง 1 - 2 สัปดำห์ ทั้งนี้ ผู้ใช้สำมำรถเติมขยะ
ศักยภำพและคุณภำพชีวิตของประชำชนด้วยวิจัยและ ลงถังหมักได้ทุกวันจนกว่ำจะเต็มถังจึงน�ำปุ๋ยหมักออก และ
นวัตกรรม เพื่อพัฒนำล�ำน�้ำที่พร้อมน�ำไปสู่กำรใช้ประโยชน์ น�ำปุ๋ยหมักที่ได้นั้นกองหรือใส่เข่งตั้งไว้จนกว่ำอุณหภูมิของ
และพัฒนำควำมเป็นอยู่ของชุมชนให้ด�ำเนินชีวิตภำยใต้ ปุ๋ยหมักเท่ำกับอุณหภูมิบรรยำกำศ ซึ่งแสดงถึงสภำวะ
เศรษฐกิจพอเพียงที่สำมำรถพึ่งพำตนเองได้อย่ำงยั่งยืน กำรย่อยสลำยเสร็จสมบูรณ์จึงน�ำไปใช้งำนได้ ปุ๋ยหมักที่ได้มี
จึงได้สนับสนุนทุนวิจัยเพื่อพัฒนำนวัตกรรม “เครื่องผลิต คุณสมบัติเป็นไปตำมเกณฑ์มำตรฐำนปุ๋ยหมักของกระทรวง
ปุ๋ยหมัก” แก่ ดร.ลักขณำ เบ็ญจวรรณ์ แห่งศูนย์ปฏิบัติกำรวิจัย เกษตรและสหกรณ์ คือมีปริมำณไนโตรเจนอยู่ในช่วง 2.5 – 3.0 %
และเรือนปลูกพืชทดลอง มหำวิทยำลัยเกษตรศำสตร์ ในกำร ฟอสฟอรัส 0.4 – 1.0% โดยน�้ำหนัก
ท�ำเครื่องผลิตปุ๋ยหมักมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เป็นเครื่องมือ ปัจจุบันมีกำรน�ำ “เครื่องผลิตปุ๋ยหมัก” ไปใช้ใน
อ�ำนวยควำมสะดวกและจูงใจในกำรท�ำปุ๋ยหมัก เพื่อก�ำจัด โรงเรียน และภำคกำรเกษตรในหลำยจังหวัด เช่น จังหวัด
ขยะอินทรีย์ในครัวเรือน รวมถึงให้ภำครัฐที่มีหน้ำที่เกี่ยวกับ เชียงรำย จังหวัดสตูล จังหวัดนครศรีธรรมรำช จังหวัดนครปฐม
กำรก�ำจัดขยะมูลฝอยน�ำไปใช้ประโยชน์และยังเป็นเครื่องมือ จังหวัดสมุทรสงครำม และกรุงเทพมหำนคร โดยตัวอย่ำง
ส�ำหรับกำรรณรงค์ให้ประชำชนท�ำกำรก�ำจัดขยะอินทรีย์ กำรน�ำไปใช้ที่เห็นเป็นรูปธรรมจ�ำนวน 2 แห่ง ได้แก่ 1) ศูนย์
ณ แหล่งก�ำเนิด และใช้ประโยชน์จำกขยะอินทรีย์อย่ำงคุ้มค่ำ เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนสถำพรวิทยำ อ�ำเภอบำงเลน
ใช้จ่ำยทั้งด้ำนกำรเก็บขน กำรขนส่ง กำรก�ำจัดขยะมูลฝอย จังหวัดนครปฐม ได้น�ำนวัตกรรมนี้ไปใช้ในกำรผลิตปุ๋ยหมัก
ลงได้ส่วนหนึ่ง และดินคุณภำพสูง โดยสร้ำงแบรนด์ หรือยี่ห้อเป็นของตัวเอง
ส�ำหรับวิธีกำรใช้งำน ภำคครัวเรือนมีขนำดควำมจุถัง ขึ้นมำ ใช้ชื่อว่ำ “E – ดอกลูกดก” และ 2) กองทุนชุมชน
80 ลิตร ส่วนภำคกำรเกษตรมีควำมจุถัง 400 ลิตร หลักกำร เมืองท่ำพูด ต�ำบลไร่ขิง อ�ำเภอสำมพรำน จังหวัดนครปฐม
ท�ำงำน ใช้มอเตอร์ในกำรขับใบกวนผสมที่อยู่ภำยในถังหมัก น�ำไปใช้ในกำรผลิตปุ๋ยหมักและดินปลูกจำกผักตบชวำ ยี่ห้อ
เพื่อพลิกกลับกองเป็นกำรชักน�ำอำกำศ หรือกำรเติมอำกำศ “ดินกองทุนชุมชนวัดท่ำพูด”
ให้เข้ำสู่กองปุ๋ยหมัก กำรใช้งำนผู้ใช้สำมำรถเติมขยะอินทรีย์ เครื่องผลิตปุ๋ยหมักดังกล่ำวสำมำรถเปลี่ยนขยะ
เข้ำระบบได้ทุกวันและเวลำ ถ้ำมีขยะอินทรีย์ ให้ท�ำกำรควบคุม อินทรีย์ ใบไม้ รวมถึงวัชพืชน�้ำ เช่นผักตบชวำ มำเป็นปุ๋ยหมัก
สัดส่วนของขยะอินทรียวัตถุ สีเขียว สีน�้ำตำล และควำมชื้น น�ำไปสู่กำรปลูกผักอินทรีย์ หรือกำรท�ำกำรเกษตรที่เพิ่มรำยได้
ให้อยู่ในปริมำณที่เหมำะสมจะท�ำให้กำรย่อยสลำยเกิดได้ดี ลดรำยจ่ำย กำรรักษำสภำพแวดล้อมและกำรลดภำวะมลพิษ
และเร็ว จำกผลงำนวิจัยเมื่อใช้เศษอำหำร 2 ส่วน ต่อเศษผัก ทั้งทำงอำกำศและทำงน�้ำ โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งผักตบชวำ
1 ส่วน และใบไม้แห้ง 1 ส่วน หรือใช้เศษอำหำรและเศษผัก ในแม่น�้ำล�ำคลองในขณะนี้
(อ่านต่อหน้า 6)
สำ�นักง�นก�รวิจัยแห่งช�ติ (วช.)
National Research Council of Thailand (NRCT) 5
