Page 7 -
P. 7
รอบรู้งานวิจัย
พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ที่ควรรู้
ในการศึกษาค้นคว้าและเรียบเรียงรายงานการวิจัย ผู้ศึกษา
ค้นคว้าจะต้องใช้ข้อมูลหรือคัดลอกข้อความในหนังสือ สิ่งพิมพ์ รวมทั้งใช้
โสตทัศนวัสดุเพื่อประกอบในการเขียนรายงานของตนเป็นส่วนมาก โดยที่
หนังสือหรือข้อเขียนเป็นทรัพย์สินทางปัญญาอย่างหนึ่งของมนุษย์ และ
เป็นสิ่งที่ จะช่วยสร้างสรรค์ส่งเสริมการพัฒนาในด้านต่าง ๆ ดังนั้น เพื่อความ
เป็นธรรมแก่ผู้สร้างสรรค์ทรัพย์สินทางปัญญาเหล่านั้น ทั่วโลกจึงเห็นว่า
สิทธิประโยชน์ของผู้สร้างสรรค์ทรัพย์สินทางปัญญาจะต้องได้รับความ
คุ้มครองตามกฎหมาย เรียกว่า “กฎหมายคุ้มครองลิขสิทธิ์” และประเทศ
ที่เจริญแล้วได้มีกฎหมายคุ้มครองมิให้สิทธิดังกล่าวถูกละเมิด นอกจาก
กฎหมายภายในประเทศแล้ว ประเทศต่าง ๆ ยังได้ตกลงร่วมกันที่จะมีการ
คุ้มครองสิทธิประโยชน์ดังกล่าวระหว่างประเทศด้วย
หนังสือ สิ่งพิมพ์ต่ำง ๆ ตลอดจนโสตทัศนวัสดุ เป็นทรัพย์สิน
ทำงปัญญำ ล้วนแต่อยู่ในขอบเขตของกำรคุ้มครองสิทธิดังกล่ำวทั้งสิ้น
ดังนั้น ผู้ศึกษำค้นคว้ำวิจัยซึ่งเป็นผู้น�ำเอำผลงำนเหล่ำนั้นไปใช้ประโยชน์
จึงควรมีควำมรู้เกี่ยวกับกฎหมำยคุ้มครองลิขสิทธิ์ เพื่อมิให้กระท�ำกำร
โดยละเมิดซึ่งเป็นกำรผิดกฎหมำย อำจได้รับโทษโดยรู้เท่ำไม่ถึงกำรณ์
ประเทศไทยเรำมีกฎหมำยคุ้มครองลิขสิทธิ์ของทรัพย์สินทำง
ปัญญำตำมแบบสำกลมำแล้วตั้งแต่ พ.ศ. 2474 เรียกว่ำ “พระราชบัญญัติ
คุ้มครองวรรณกรรมและศิลปกรรม พุทธศักราช 2474” และได้ลงนำม
เป็นภาคีอนุสัญญากรุงเบอร์น ซึ่งเป็นอนุสัญญำระหว่ำงประเทศเพื่อ
กำรคุ้มครองลิขสิทธิ์ของสหภำพเพื่อกำรคุ้มครองงำนวรรณกรรมและ
ศิลปกรรมเมื่อ พ.ศ. 2474 นั้นด้วย ต่อมำได้มีกำรแก้ไขพระรำชบัญญัติ
ดังกล่ำวและประกำศใช้ “พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พุทธศักราช 2521”
เมื่อเดือนธันวำคม พุทธศักรำช 2521 และพระรำชบัญญัติลิขสิทธิ์
พุทธศักรำช 2537 ซึ่งใช้อยู่ในปัจจุบัน
1. ลิขสิทธิ์ คืออะไร
“ลิขสิทธิ์” หมำยควำมว่ำ สิทธิในฐำนะเป็นผู้สร้ำงสรรค์หรือเป็นเจ้ำของโดยรับโอนที่จะกระท�ำ
กำรใด ๆ เกี่ยวกับ “งำน” ที่ผู้สร้ำงสรรค์ได้ท�ำขึ้น
2. งาน คืออะไร
“งาน” หมำยควำมว่ำ งำนสร้ำงสรรค์ประเภทวรรณกรรม นำฏกรรม ศิลปกรรม ดนตรีกรรม
โสตทัศนวัสดุ ภำพยนตร์ งำนแพร่เสียงแพร่ภำพ หรืองำนอื่นใดอันเป็นงำนในแผนกวรรณคดี แผนก
วิทยำศำสตร์หรือแผนกศิลป์
3. ผู้สร้างสรรค์ คือใคร
“ผู้สร้างสรรค์” หมำยควำมว่ำ ผู้ท�ำหรือก่อให้เกิดงำน โดยควำมคิดริเริ่มของตนเอง เช่น
นักประพันธ์ กวี จิตรกร ศิลปิน นักแต่งเพลง สถำปนิกผู้ออกแบบประติมำกร ฯลฯ
สำ�นักง�นก�รวิจัยแห่งช�ติ (วช.) (อ่านต่อหน้า 8)
National Research Council of Thailand (NRCT) 7
