Page 40 - แผนดำเนินการด้านมาตรฐานการวิจัยและจริยธรรมการวิจัยของประเทศ พ.ศ. 2564-2568
P. 40
2.3.3 ดำ�านำควิามปลอดำภัยห�องปฏิิบัติการุ
ห่้องปฏิิบัติิก�รเป็นัแห่ล่งผลิติข้อม้ลองค์ควิ�มร้้ท�งวิิทย�ศ�สำติร์และเทคโนัโลย่ท่�สำ�ม�รถุนัำ�ไป
ใช้ประโยชนั์ในัด้้�นัติ่�ง ๆ ได้้อย่�งกวิ้�งขวิ�ง แติ่ก�รยอมรับและเช่�อถุ่อในัผลผลิติของห่้องปฏิิบัติิก�รเห่ล่�นั่�
มิได้้อย้่ท่�ควิ�มถุ้กติ้องแม่นัยำ�ของก�รวิิเคร�ะห่์เท่�นัั�นั เพัร�ะปัจัจัุบันัสำังคมโลกได้้ให่้ควิ�มสำำ�คัญกับควิ�มปลอด้ภัย
ในัก�รทำ�ง�นัและก�รปกป้องสำิ�งแวิด้ล้อมด้้วิย ก�รด้ำ�เนัินัง�นัของห่้องปฏิิบัติิก�รจัึงติ้องม่ควิ�มเคร่งครัด้ในัเร่�อง
ควิ�มปลอด้ภัยและไม่ทำ�ล�ยสำิ�งแวิด้ล้อม ด้้วิยเห่ติุนั่� วิช. จัึงได้้ด้ำ�เนัินัก�รพััฒนั�ม�ติรฐ�นัด้้�นัควิ�มปลอด้ภัย
ของห่้องปฏิิบัติิก�รในัด้้�นัติ่�งๆ อย่�งห่ล�กห่ล�ย โด้ยได้้ด้ำ�เนัินัก�รกำ�ห่นัด้ “นัโยบ�ยสำ่งเสำริมควิ�มปลอด้ภัย
ห่้องปฏิิบัติิก�รท่�เก่�ยวิกับสำ�รเคม่และก�รขับเคล่�อนั พั.ศ. 2562 - 2565” ขึ�นั เพั่�อขย�ยขอบข่�ยก�รจััด้ก�ร
ควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�รให่้ครอบคลุมสำ�รอันัติร�ยและอ�ช่วิอนั�มัยในัห่้องปฏิิบัติิก�ร ทั�งสำถุ�บันัก�รศึกษ�
องค์กรภ�ครัฐ และห่นั่วิยง�นัเอกชนั รวิมทั�งขับเคล่�อนัก�รพััฒนั�ด้ังกล่�วิให่้เป็นัระบบระด้ับช�ติิและให่้สำอด้คล้อง
กับระบบม�ติรฐ�นัด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�รระด้ับนั�นั�ช�ติิ โด้ยประกอบด้้วิย 6 ยุทธศ�สำติร์ ได้้แก่
1) ก�รสำร้�งควิ�มติระห่นัักด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�รแก่นัักวิิจััยและผ้้บริห่�ร 2) ผลักด้ันัก�รด้ำ�เนัินัง�นั
ด้้�นัม�ติรฐ�นัควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�รให่้เกิด้ควิ�มยั�งย่นั 3) ก�รขับเคล่�อนัห่นั่วิยง�นัเคร่อข่�ยให่้ด้ำ�เนัินัง�นั
ด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�รติ�มเป้�ห่ม�ยสำำ�คัญระด้ับติ่�งๆ ของประเทศ 4) ก�รผลักด้ันัให่้เกิด้โครงสำร้�ง
ก�รจััด้ก�รควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�รภ�ยในัองค์กร 5) ก�รพััฒนั�ศักยภ�พัของบุคล�กร และ
6) ก�รขย�ยขอบเขติให่้ครอบคลุมถุึงควิ�มปลอด้ภัยสำ�รอันัติร�ย (Chemical Biological Radiological
Nuclear) และอ�ช่วิอนั�มัย
นัอกจั�กนั่�ในัปี พั.ศ. 2560 - 2563 ท่�ผ่�นัม� วิช. ยังได้้ด้ำ�เนัินัก�รกำ�ห่นัด้ห่ลักสำ้ติรค้่ม่อ
ด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยห่้องปฏิิบัติิก�ร จัำ�นัวินั 2 ห่ลักสำ้ติร ได้้แก่ “ห่ลักสำ้ติรค้่ม่อควิ�มปลอด้ภัยในัห่้องปฏิิบัติิก�ร
ท�งวิิทย�ศ�สำติร์ระด้ับโรงเร่ยนั” และ “ค้่ม่อขอรับก�รติรวิจัประเมินัและรับรองห่้องปฏิิบัติิก�รในัร้ปแบบ
Peer Evaluation” ติ�มม�ติรฐ�นัผลิติภัณฑ์์อุติสำ�ห่กรรมระบบก�รจััด้ก�รด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยของห่้องปฏิิบัติิ
ก�รท่�เก่�ยวิกับสำ�รเคม่ (มอก. 2677 - 2558) นัอกจั�กนั่�ยังได้้ด้ำ�เนัินั “โครงก�รยกระด้ับม�ติรฐ�นัควิ�มปลอด้ภัย
ห่้องปฏิิบัติิก�รวิิจััยในัประเทศไทย (ESPReL)” เพั่�อผลักด้ันัให่้เกิด้ก�รยอมรับม�ติรฐ�นัด้้�นัควิ�มปลอด้ภัย
ห่้องปฏิิบัติิก�รในัระด้ับช�ติิซึ่ึ�งสำอด้คล้องกับม�ติรฐ�นันั�นั�ช�ติิ และเกิด้ก�รนัำ�ม�ติรฐ�นัด้ังกล่�วิไปใช้อย่�ง
แพัร่ห่ล�ยทั�วิประเทศ
สำำ�ห่รับม�ติรฐ�นัห่้องปฏิิบัติิก�รซึ่ึ�งด้ำ�เนัินัก�รโด้ยห่นั่วิยง�นัอ่�นัภ�ยในัประเทศนัั�นั สำ่วินัให่ญ่ได้้
ด้ำ�เนัินัก�รกำ�ห่นัด้ม�ติรฐ�นัโด้ยสำำ�นัักง�นัม�ติรฐ�นัผลิติภัณฑ์์อุติสำ�ห่กรรม (สำมอ.) อ�ทิ “ข้อกำ�ห่นัด้ทั�วิไปสำำ�ห่รับ
แห่ล่งเติร่ยมวิัสำดุ้อ้�งอิง ห่ร่อ ISO 17034” “ข้อกำ�ห่นัด้ทั�วิไปวิ่�ด้้วิยควิ�มสำ�ม�รถุห่้องปฏิิบัติิก�ร
ในัก�รด้ำ�เนัินัก�รทด้สำอบและสำอบเท่ยบ (General Requirements for the Competence of Testing and
Calibration Laboratories) ห่ร่อ ISO 17025” “ข้อกำ�ห่นัด้วิ่�ด้้วิยวิิธ่เชิงสำถุิติิ สำำ�ห่รับก�รใช้ในัก�รทด้สำอบ
ควิ�มชำ�นั�ญโด้ยก�รเปร่ยบเท่ยบระห่วิ่�งห่้องปฏิิบัติิก�ร” และ “ข้อกำ�ห่นัด้จัำ�เพั�ะสำำ�ห่รับคุณภ�พัและ
ควิ�มสำ�ม�รถุห่้องปฏิิบัติิก�รเวิชกรรม” นัอกจั�กนั่� ในัสำ่วินัของห่้องปฏิิบัติิก�รเฉพั�ะท�ง เช่นั ห่้องปฏิิบัติิก�ร
ท�งรังสำ่วิิทย� ได้้ม่ก�รกำ�ห่นัด้ม�ติรฐ�นัห่้องปฏิิบัติิก�รด้้�นัรังสำ่ จั�กห่นั่วิยง�นัเฉพั�ะด้้�นั ได้้แก่ “ม�ติรฐ�นัควิ�ม
ปลอด้ภัยเก่�ยวิกับรังสำ่ พั.ศ. 2549” โด้ยสำำ�นัักง�นัปรม�ณ้เพั่�อสำันัติิ และ “ม�ติรฐ�นัห่้องปฏิิบัติิก�รรังสำ่วิินัิจัฉัย
พั.ศ. 2562” โด้ยกรมวิิทย�ศ�สำติร์ก�รแพัทย์
2-23
