Page 41 - แผนดำเนินการด้านมาตรฐานการวิจัยและจริยธรรมการวิจัยของประเทศ พ.ศ. 2564-2568

2.3.4 ดำ�านำควิามปลอดำภัยทางช่วิภาพ

ก�รปฏิิบัติิง�นัในัห่้องปฏิิบัติิก�รท�งช่วิภ�พัและท�งก�รแพัทย์ จัำ�เป็นัอย่�งยิ�งท่�ผ้้ปฏิิบัติิง�นั
จัะติ้องเก่�ยวิข้องและสำัมผัสำกับเช่�อโรคห่ร่อสำิ�งสำ่งติรวิจั ด้ังนัั�นัเพั่�อป้องกันัไม่ให่้เช่�อแพัร่กระจั�ยสำ้่ติัวิผ้้ปฏิิบัติิง�นั

เพั่�อนัร่วิมง�นั และสำิ�งแวิด้ล้อม อันัจัะนัำ�ไปสำ้่ก�รแพัร่ระบ�ด้ของเช่�อโรคได้้ จัึงจัำ�เป็นัอย่�งยิ�งท่�ผ้้ปฏิิบัติิง�นั
จัะติ้องม่ควิ�มร้้ควิ�มเข้�ใจั เร่�องระด้ับควิ�มปลอด้ภัยสำำ�ห่รับห่้องปฏิิบัติิก�รช่วินัิรภัย (Biosafety Laboratory

Level, BSL) ก�รจััด้จัำ�แนักเช่�อจัุลินัทร่ย์ ห่ลักก�รพั่�นัฐ�นัด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยและควิ�มมั�นัคงท�งช่วิภ�พัสำำ�ห่รับ
ห่้องปฏิิบัติิก�ร เพั่�อให่้ผ้้ปฏิิบัติิง�นัสำ�ม�รถุปฏิิบัติิตินัติ�มม�ติรฐ�นัและม�ติรก�รท่�เก่�ยวิข้องกับควิ�มปลอด้ภัย
ท�งช่วิภ�พัสำำ�ห่รับห่้องปฏิิบัติิก�รได้้อย่�งถุ้กติ้อง

จั�กก�รด้ำ�เนัินัง�นัม�ติรฐ�นัด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัท่�ผ่�นัม� พับวิ่� วิช. ได้้ด้ำ�เนัินัก�ร

ร่วิมกับศ้นัย์พัันัธุวิิศวิกรรมและเทคโนัโลย่ช่วิภ�พัแห่่งช�ติิ สำำ�นัักง�นัพััฒนั�วิิทย�ศ�สำติร์และเทคโนัโลย่แห่่งช�ติิ
(สำวิทช.) ในัก�รเสำริมสำร้�งข่ด้ควิ�มสำ�ม�รถุด้้�นัควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัอย่�งติ่อเนั่�องม�โด้ยติลอด้ ด้ังติ่อไปนั่�

1) ปรับปรุงแนัวิท�งปฏิิบัติิเพั่�อควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัสำำ�ห่รับก�รด้ำ�เนัินัง�นัด้้�นัเทคโนัโลย่ช่วิภ�พัสำมัยให่ม่
ให่้ทันัติ่อควิ�มก้�วิห่นั้�ของเทคโนัโลย่และกฎระเบ่ยบท่�ม่ก�รเปล่�ยนัแปลงไป 2) พััฒนั�ห่ลักสำ้ติรฝึึกอบรมแนัวิท�ง
ปฏิิบัติิเพั่�อควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัสำำ�ห่รับก�รด้ำ�เนัินัง�นัด้้�นัเทคโนัโลย่ช่วิภ�พัสำมัยให่ม่ ห่ลักสำ้ติรอิเล็กทรอนัิกสำ์

(ภ�ษ�ไทย) เพั่�อให่้ม่ก�รใช้ประโยชนั์ผ่�นัสำ่�ออิเล็กทรอนัิกสำ์ได้้อย่�งเติ็มร้ปแบบ 3) จััด้อบรมแนัวิท�งปฏิิบัติิ
เพั่�อควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัฯ ติ�มโมด้้ลฝึึกอบรม (training module) ให่้แก่นัักวิิจััย คณะกรรมก�รควิบคุม

ควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พั คณ�จั�รย์ และบัณฑ์ิติศึกษ�ของห่นั่วิยง�นัภ�ครัฐ และภ�คเอกชนัทั�วิไป ทั�งภ�คทฤษฎ่
และภ�คปฏิิบัติิ 4) สำนัับสำนัุนัให่้ม่ก�รจััด้ติั�งคณะกรรมก�รควิบคุมควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัระด้ับสำถุ�บันั
(Institutional Biosafety Committee, IBC) ภ�ยในัสำถุ�บันัเพัิ�มขึ�นั เพั่�อทำ�ห่นั้�ท่�พัิจั�รณ�ติรวิจัสำอบโครงก�ร

วิิจััยด้้�นัเทคโนัโลย่ช่วิภ�พัสำมัยให่ม่ และให่้คำ�แนัะนัำ�ติ่อนัักวิิจััยท่�ด้ำ�เนัินัโครงก�รวิิจััยฯ และ 5) พััฒนั�วิิทย�กร
รุ่นัให่ม่ให่้เพั่ยงพัอติ่อควิ�มติ้องก�รของห่นั่วิยง�นัติ่�ง ๆ ผ่�นั IBC และเคร่อข่�ยของ IBC

ติ่อม� กรมวิิทย�ศ�สำติร์ก�รแพัทย์ กระทรวิงสำ�ธ�รณสำุข ได้้กำ�ห่นัด้พัระร�ชบัญญัติิเช่�อโรคและ

พัิษจั�กสำัติวิ์ พั.ศ. 2558 และอนัุบัญญัติิรวิมทั�งประก�ศกระทรวิงสำ�ธ�รณสำุขท่�เก่�ยวิข้อง พั.ศ. 2560 - 2563
เป็นักฎห่ม�ยบังคับใช้ในัก�รควิบคุมกำ�กับด้้แลควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัในัก�รด้ำ�เนัินักิจักรรมเก่�ยวิกับเช่�อโรค
และพัิษจั�กสำัติวิ์ รวิมทั�งก�รด้ำ�เนัินัง�นัวิิจััยติ่�งๆ เพั่�อสำนัับสำนัุนัให่้ห่นั่วิยง�นัท่�ม่ห่้องปฏิิบัติิก�รได้้ด้ำ�เนัินักิจักรรม

เป็นัไปติ�มระบบควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัท่�ได้้ม�ติรฐ�นัเด้่ยวิกันักับติ่�งประเทศ วิช. และศ้นัย์พัันัธุวิิศวิกรรม
และเทคโนัโลย่ช่วิภ�พัแห่่งช�ติิ จัึงได้้ม่ก�รด้ำ�เนัินัก�รพััฒนั�ง�นัด้้�นัม�ติรฐ�นัควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พั

ของประเทศเพั่�อให่้สำอด้คล้องติ�มพัระร�ชบัญญัติิด้ังกล่�วิและข้อกำ�ห่นัด้ท่�เก่�ยวิข้องติ่�งๆ ในัระด้ับสำ้งขึ�นั
โด้ย 1) นัำ�ห่ลักสำ้ติรแนัวิท�งปฏิิบัติิเพั่�อควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัสำำ�ห่รับก�รด้ำ�เนัินัง�นัด้้�นัเทคโนัโลย่ช่วิภ�พั
สำมัยให่ม่ม�ติ่อยอด้พััฒนั�เป็นัห่ลักสำ้ติรฝึึกอบรมควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พั และก�รรักษ�ควิ�มปลอด้ภัย

ท�งช่วิภ�พัสำำ�ห่รับผ้้ด้ำ�เนัินัก�รและผ้้ม่ห่นั้�ท่�ปฏิิบัติิก�รติ�มข้อกำ�ห่นัด้ของพัระร�ชบัญญัติิเช่�อโรคและ
พัิษจั�กสำัติวิ์ พั.ศ. 2558 เพั่�อเป็นัห่ลักสำ้ติรกล�งของประเทศ 2) อบรมทบทวินัห่ลักสำ้ติรฝึึกอบรมฯ แก่วิิทย�กร

ของประเทศ พัร้อมสำร้�งวิิทย�กรรุ่นัให่ม่รองรับห่ลักสำ้ติรฝึึกอบรมฯ ด้ังกล่�วิเพัิ�มขึ�นั 3) จััด้ประชุมคณะกรรมก�ร
ควิบคุมควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัระด้ับสำถุ�บันัเพั่�อเติร่ยมก�รด้ำ�เนัินัก�รติ�มม�ติร� 28 แห่่งพัระร�ชบัญญัติิ
เช่�อโรคและพัิษจั�กสำัติวิ์ พั.ศ. 2558 4) พััฒนั�ห่ลักสำ้ติรอบรมควิ�มปลอด้ภัยท�งช่วิภ�พัและก�รรักษ�ควิ�ม

2-24