Page 10 - วช

วิสาหกิจชุมชน “ธนาคารปูมา” เพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆ“ธนาคารปูมา”“ธนาคารปูมา”“ธนาคารปูมา” เพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆเพื่อคืนปูมาสูทะเลไทย…ไปสูชุมชนอื่น ๆ

ลดปญหาการวางงานหรือการยายถิ่นฐาน ทําใหชาวประมงมีรายได
เพิ่มมากขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สงผลใหชุมชนมีความเขมแข็ง
ประโยชนตอผูประกอบการและอุตสาหกรรมการสงออก สงผลใหมี
จํานวนปูมาเพียงพอตอความตองการของตลาด เกิดรายไดจากการ
สงออกและลดคาใชจายในการนําเขาปูมาจากตางประเทศ เปนตน ดังนั้น
จึงตองการขยายผลตอไปยังชุมชนอื่น ๆ โดยการถอดบทเรียนชุมชนที่
ปูมา และผลิตภัณฑจากปูมา เปนที่นิยมบริโภคสงผลใหเปนที่ ประสบความสําเร็จ แลวเพิ่มเติมความรูดวยการวิจัยและวิชาการ ทั้งการ
ตองการของตลาด สามารถทํารายไดใหกับประเทศเปนมูลคาหลายพัน เพิ่มอัตราการรอดของลูกปูมา การพัฒนาสายพันธุและวิธีการเลี้ยง และ
ลานบาทตอป แตเนื่องจากมีการทําประมงในปริมาณที่เกินกําลังผลิตของ การปลอยลูกปูมาคืนสูทะเล โดยอาจตองมีการปรับรูปแบบการดําเนิน
ธรรมชาติมาอยางตอเนื่องเปนเวลานาน จึงสงผลกระทบโดยตรงตอการ งานใหเหมาะสมกับบริบทพื้นที่ ภูมิสังคม และสภาวะชุมชน และมีการ
ลดลงของประชากรปูมาในธรรมชาติ รวมถึงความสมดุลของระบบ พัฒนาทั้งระบบ อาทิ ดานเงินทุนหมุนเวียน ดานการตลาด ตลอดจนใน
นิเวศวิทยาตามปาชายเลน ดานกฎหรือมาตรการตาง ๆ ที่เกี่ยวของ
การฟนฟูทรัพยากรปูมาจากการทํา “ธนาคารปูมา” จึงเกิดขึ้น ตอมาเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2561 คณะรัฐมนตรีไดมีมติเห็นชอบ
โดยเกิดจากการประยุกตองคความรูและภูมิปญญาทองถิ่นและการวิจัย ตามที่ วช. เสนอขยายผลธนาคารปูมาเพื่อ “คืนปูมาสูทะเลไทย” ไปสูชุมชน
ที่ทําใหเกิดการเพิ่มปริมาณปูมา ซึ่งทําใหชาวบานมีรายไดเพิ่มมากขึ้น และ อื่น ๆ อยางรวดเร็วในชุมชนชายฝง จํานวน 500 ชุมชน ในระยะเวลา 2 ป
เปนการฟนฟูทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งแตเดิมภูมิปญญาพื้นบานชาวประมง โดยนําองคความรูดานการวิจัยและนวัตกรรมที่มีอยู พรอมทั้งใหมีการ
ใชวิธีการงาย ๆ โดยการนําปูมาไขที่จับไดมาเขี่ยไขแลวปลอยคืนสูทะเล ทําวิจัยเพิ่มเติม โดยมอบหมายใหหนวยงานตาง ๆ รวมดําเนินการ ดังนี้
เปนการเพิ่มจํานวนปูมาในทะเลดวยวิธีธรรมชาติ แตในขณะที่มีการวิจัย 1. ใหสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) ขยายผล
เขามาชวยก็ไดเกิดรูปแบบการอนุรักษปูมา 3 รูปแบบ คือ การสลัดไขปู การพัฒนาธนาคารปูมา โดยนําองคความรูดานการวิจัยและนวัตกรรมที่
ในกระชังบริเวณชายฝง การสลัดไขปูบนชายฝง และการสลัดไขปู มีอยู พรอมทั้งใหมีการทําวิจัยเพิ่มเติม เพื่อเพิ่มอัตราการรอดของลูกปูมา
ตามธรรมชาติในกระชังลอยในทะเล ขณะเดียวกันยังสงผลใหมีการใช การอนุบาลแมปูไขนอกกระดองและลูกปูมาวัยออน วิจัยแหลงที่อยู
ภูมิปญญาทองถิ่นในการอนุรักษปูมาและการจัดการธนาคารปูมา เกิด อาศัยของลูกปูมาวัยออน วิจัยชวงระยะเวลาที่เหมาะสมในการปลอย
การแลกเปลี่ยนเรียนรูรูปแบบกิจกรรมสลัดไขปูและการจัดการธนาคาร ลูกปูมาคืนสูทะเล และวิจัยเรื่องการขนยายลูกปูมาลงทะเล
ปูมา ทั้งนี้ ธนาคารปูมาไดดําเนินการแลวทั้งหมด 191 แหง ใน 20 จังหวัด 2. ใหกรมประมง ออกแบบ/กําหนดวิธีการบริหารจัดการ
จังหวัดชายทะเลของทั้งฝงอาวไทยและอันดามันของประเทศไทย อาทิ การใชประโยชนจากทรัพยากรปูมาโดยชุมชนมีสวนรวม มีมาตรการสงเสริม
จังหวัดสงขลา จังหวัดตรัง จังหวัดสุราษฎรธานี จังหวัดประจวบคีรีขันธ การฝากแมปูมาไขนอกกระดองกับธนาคารปูมาและการสงเสริมให
จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดระยอง จังหวัดจันทบุรี จังหวัดตราด เปนตน ปูมาไทยสูตลาดโลกโดยผานการประเมินตามเกณฑมาตรฐานสากล
ซึ่งในชุมชนที่ไดดําเนินการแลวปรากฏวาประสบความสําเร็จ ทําให 3. ใหกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง เห็นชอบพื้นที่
ชาวประมงมีรายไดเพิ่มมากขึ้นจากการจับปูมา และยังทําใหเกิดการ ที่จะใหมาตรการอนุรักษ การฟนฟู และการใชประโยชนจากทรัพยากร
ทองเที่ยวเชิงอนุรักษ ทางดานสังคมทําใหคุณภาพชีวิตมีความเปนอยู ทางทะเลและชายฝง
ที่ดีขึ้น สวนดานสิ่งแวดลอมเกิดความสมดุลของระบบนิเวศวิทยาทาง 4. ใหธนาคารออมสิน สนับสนุนเงินทุน (สินเชื่อ) ใหชุมชน
ทะเล คนอยูรวมกับธรรมชาติไดอยางยั่งยืน เพื่อเริ่มทําและดําเนินการธนาคารปูมาและการอนุบาลลูกปูมาชายฝง
สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) ในฐานะสํานักงาน ชุมชนละประมาณ 150,000 – 200,000 บาท เพื่อเปนเงินทุนในการ
เลขานุการรวมสภานโยบายวิจัยและนวัตกรรมแหงชาติ ซึ่งมีหนาที่ดูแล จัดระบบธนาคารปูมา การสนับสนุนโรงเรือนและเซลลแสงอาทิตย และ
ระบบวิจัยของประเทศ จัดทํานโยบายและบูรณาการงบประมาณการ เงินทุนหมุนเวียนการดําเนินการ
วิจัยของประเทศแกหนวยงานการวิจัยในระบบวิจัย ไดขับเคลื่อนให 5. ใหบริษัทประชารัฐรักสามัคคีในพื้นที่ชายฝงทะเล ชวย
มีการขยายผลจากธนาคารปูมา โดยไดสนับสนุนทุนการวิจัยภายใต สนับสนุนดานการตลาดและการประชาสัมพันธ
โครงการการจัดการความรูและถายทอดเทคโนโลยีจากผลงานวิจัย 6 ใหบริษัทไปรษณียไทย บริการนําปูมาจากชุมชนที่มี
และนวัตกรรม ประจําปงบประมาณ 2554 แกมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ธนาคารปูมาไปเปนสินคาแนะนําที่สามารถซื้อขายได
ราชมงคลศรีวิชัย เพื่อทําการวิจัยและหาแนวทางการจัดการทรัพยากร 7. ใหกระทรวงพาณิชย สนับสนุนการขยายตลาดทั้งในและ
ปูมาบนฐานภูมิปญญาทองถิ่นไปสูหนวยงานในพื้นที่และชุมชน ตางประเทศ ทั้งในชองทางปกติและชองทางออนไลน
และเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2561 พลเอก ประยุทธ จันทรโอชา นอกจากประโยชนที่จะเกิดขึ้นกับทรัพยากรทางทะเลและ
นายกรัฐมนตรี และนายกอบศักดิ์ ภูตระกูล รัฐมนตรีประจําสํานักนายก ชายฝง การสรางรายไดเพิ่มมากขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของ
รัฐมนตรี ไดลงพื้นที่เยี่ยมชมวิสาหกิจชุมชนธนาคารปูมา ณ วิสาหกิจ ชาวประมงแลว กิจกรรมการขยายผลธนาคารปูมาสูทะเลไทย จะเปน
ชุมชนธนาคารปูมา – แพปลา ชุมชนแหลมผักเบี้ย ตําบลแหลมผักเบี้ย ตนแบบกลไกการบูรณาการการใชประโยชนจากการวิจัยและนวัตกรรม
อําเภอบานแหลม จังหวัดเพชรบุรี พบวา ธนาคารปูมา เปนประโยชน ในการแกปญหาสําคัญของประเทศและการบริหารทรัพยากรของ
อยางมาก อาทิ ประโยชนตอทรัพยากรทางทะเล ทําใหเกิดการเพิ่ม ประเทศจากการมีสวนรวมของทุกภาคสวนอยางแทจริง เพื่อในไมชา
ปริมาณจํานวนปูมามากยิ่งขึ้น เกิดความสมดุลของระบบนิเวศทางทะเล ทะเลไทย จะมีความอุดมสมบูรณและมีความสมดุลของระบบนิเวศ
ประโยชนตอชาวประมง ทําใหอาชีพประมงปูมามีความมั่นคงและยั่งยืน มากยิ่งขึ้นตอไป

สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.)
10 National Research Council of Thailand (NRCT)