Page 10 - จดหมายข่าว วช 135

งานวิจัย : สาธารณสุข

โครงการวิจัยตรวจเศษซาก RNA ของ SARS-CoV-2 ในนํ้าเสียชุมชน ในจังหวัดพิษณุโลก

ดร.วิภารัตน ดีออง
ผูอํานวยการสํานักงานการวิจัยแหงชาติ
แมŒผูŒติดเชื้อโควิด-19 จะยังไม‹ถึง 50,000 คนต‹อวัน ตามที่ กับการเริ่มการระบาดของสายพันธุโอมิครอนในจังหวัดพิษณุโลก
หลายหน‹วยงานการคาดการณ แต‹ผูŒเสียชีวิตก็สูงกว‹า 100 คนต‹อวัน ทําใหประชาชนตระหนักถึงความเสี่ยงที่ใกลตัวมาก จึงออกมาฉีดวัคซีน
มาอย‹างต‹อเนื่อง สาเหตุหนึ่งเพราะการฉีดวัคซีนเข็มกระตุŒนยังมีแค‹ 36.8% ในชวงระหวางวันที่ 11 - 28 มกราคม 2565 (18 วัน) โดยเฉลี่ย
ของประชากรทั้งประเทศเท‹านั้น ทั้งนี้ วัคซีนเข็มกระตุŒนมีความจําเปšนดŒวย สูงขึ้นกวา 40% (เฉลี่ย 3,176 ± 2,068 เข็มตอวัน) เมื่อเทียบกับ
สามารถลดการป†วยหนัก/เสียชีวิตไดŒถึง 98% การฉีดวัคซีนเฉลี่ย (2,022 ± 1,979 เข็มตอวัน) ในชวงระหวาง
จังหวัดพิษณุโลกจึงไดนํารองใชแผนที่เศษซาก RNA ของไวรัส วันที่ 5 - 10 มกราคม 2565 (6 วัน) ซึ่งเปนชวงหลังพบผูติดเชื้อสายพันธุ
SARS-CoV2 ในนํ้าเสียชุมชนเพื่อสื่อสารความเสี่ยง เตือนภัยลวงหนา โอมิครอนในจังหวัดพิษณุโลก 3 คนแรก
รณรงคเชิงรุก กระตุนใหประชาชนออกมาฉีดวัคซีนเข็ม 3 ซึ่งการดําเนินงาน นอกจากนี้ ระยะเวลาทั้ง 2 ชวง ที่นํามาเปรียบเทียบกัน
ประสบความสําเร็จเชิงประจักษ โดยสามารถเพิ่มอัตราการฉีดวัคซีน ดังกลาว หากเปรียบเทียบวันที่มีผูมาฉีดวัคซีนตอวันมากที่สุด และนอย
เข็ม 3 ได 40% ซึ่งชวยลดความเสียหายตอสุขภาพและชีวิตไดมาก ที่สุด พบวาในชวงการรณรงคดวยแผนที่ความเสี่ยงจากซากเชื้อฯ ทําให
ดังที่กลาวไปแลวขางตน ในชวงเวลาการรณรงค 18 วัน นับวาประสบ มีผูมาฉีดวันซีนเพิ่มขึ้น 64% และ 810% ในวันที่มีผูมาฉีดวัคซีนตอวัน
ความสําเร็จเปนอยางดี มากที่สุด และนอยที่สุด ตามลําดับหากเปรียบเทียบกับชวงที่เพิ่งพบ
เศษซาก RNA ของไวรัส SARS-CoV-2 ในนํ้าเสียชุมชนไมมีโทษ ผูติดเชื้อสายพันธุโอมิครอนในจังหวัดพิษณุโลก 3 คนแรก
และไมทําใหเกิดการติดเชื้อได แตมีประโยชนคือสามารถใชเปนตัวชี้วัด โดยรวมในรอบ 18 วันของการรณรงคเพิ่มผูฉีดวัคซีน
ทางชีวภาพได โดยสามารถใชคาดการณจํานวนของผูติดเชื้อในชุมชน เข็มกระตุนไดมากกวากรณีที่ไมมีการรวมรณรงคดวยแผนที่ความเสี่ยง
ลวงหนาไดประมาณ 10 วัน วามีปริมาณมาก - นอยเพียงไร สําหรับ จากเศษซากเชื้อฯ ถึง 20,788 คน ลดโอกาสปวยรุนแรง 28 คน และ
สายพันธุโอมิครอน ซึ่งการคาดการณผูติดเชื้อคงคางทั้งแสดงและ ลดโอกาสเสียชีวิต 10 คน ทําใหลดมูลคาความเสียหายตอสุขภาพและ
ไมแสดงอาการ สามารถคํานวณไดจากความเขมขนของ RNA ของไวรัส ชีวิตประมาณ 122 ลานบาท เมื่อประเมินจากคารักษาผูปวยหนักและ
ในนํ้าเสีย ซึ่งทําใหสามารถสรางแผนที่ความเสี่ยงในการอยูในชุมชน ประเมินจากมูลคาชีวิตสําหรับกรณีเสียชีวิต
ที่มีผูติดเชื้อมาก - นอยตางกันได ทําใหประชาชนในชุมชนเห็นถึง จังหวัดพิษณุโลกแสดงใหเห็นวาความตระหนักของความเสี่ยง
ความเสี่ยงจากการมีผูติดเชื้ออยูในชุมชนที่ไมรูตัวและไมแสดงอาการ ที่ใกลตัวจากแผนที่ความชุกของโรคในชุมชนมีอิทธิพลทําใหประชาชน
แตอาจเปนพาหะแพรเชื้อได ซึ่งทําใหเกิดการติดเชื้อไปยังผูอื่นได บริหารความเสี่ยงดวยการฉีดวัคซีนเข็มกระตุน การประยุกตใช
คณะกรรมการโรคติดตอ และสํานักงานประชาสัมพันธจังหวัด นวัตกรรมการตรวจเศษซาก RNA ของไวรัสในนํ้าเสียจะชวยหนวยงาน
พิษณุโลก ใชแผนที่คาดการณผูติดเชื้อจากเศษซาก RNA ของไวรัส ราชการและภาครัฐในพื้นที่อื่น ๆ สื่อสารความเสี่ยงตอประชาชน เพิ่มอัตรา
ในนํ้าเสียชุมชนจากรอบการเก็บตัวอยางวันที่ 5 มกราคม 2565 รณรงค การฉีดวัคซีนเข็มกระตุน ลดความเสียหายตอชีวิตและเศรษฐกิจของ
ใหประชาชนออกมาฉีดวัคซีนเข็มกระตุน โดยแสดงใหเห็นการติดเชื้อ ประเทศในองครวมได
ในชุมชนที่เพิ่มขึ้นจํานวนมาก ที่กําลังจะตรวจพบในอีก 10 วันขางหนา โครงการวิจัยตรวจเศษซาก RNA ของ SARS-CoV-2 ในนํ้าเสีย
โดยอาศัยการคาดการณจากซากเชื้อ RNA ของไวรัส อันมีความสอดคลอง ขุมชนในครั้งนี้ ดําเนินการโดยคณะนักวิจัย แหง คณะวิศวกรรมศาสตร
และคณะวิทยาศาสตรการแพทย จากมหาวิทยาลัยนเรศวร โดยมี
ผูชวยศาสตราจารย ดร.ธนพล เพ็ญรัตน เปนหัวหนาโครงการวิจัย
ซึ่งผลงานวิจัย “โครงการวิจัยตรวจเศษซาก RNA ของ SARS-CoV-2
ในนํ้าเสียขุมชน ในจังหวัดพิษณุโลก” นี้ ไดรับทุนสนับสนุนการวิจัย
จากสํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) โดยงบประมาณจากกองทุน
สงเสริมวิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม สํานักงานคณะกรรมการ
สงเสริมวิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงการอุดมศึกษา
วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม (อว.)

สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
10 National Research Council of Thailand (NRCT)