Page 12 - จดหมายข่าว วช 135
P. 12
งานวิจัย : การบริหารจัดการน้ํา
แนวทางการจัดการนํ้าเพื่อการเกษตรดวยเทคนิคการสํารวจ
แนวทางการจัดการนํ้าเพื่อการเกษตรดวยเทคนิคการสํารวจ
แนวทางการจัดการนํ้าเพื่อการเกษตรดวยเทคนิคการสํารวจ
แหลงนํ้าใตดินประสิทธิภาพสูง “สูวิกฤตภัยแลง”
ดร.วิภารัตน ดีออง
ผูอํานวยการสํานักงานการวิจัยแหงชาติ
ผูชวยศาสตราจารยดีเซลล สวนบุรี
นักวิจัย
สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา รวมทั้งระบบการจัดการนํ้าที่เหมาะสม เพื่อใหได
วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม (อว.) สนับสนุนทุนวิจัยโครงการ ผลผลิตจากการปลูกมะมวงทับทิมทองทั้งคุณภาพ
“การจัดการนํ้าดานการเกษตรจากแหลงนํ้าใตดินดวยเทคนิคการสํารวจ และปริมาณที่สูงขึ้น เพื่อชวยแกปญหาใหกับกลุม
ประสิทธิภาพสูงเพื่อเพิ่มคุณภาพผลผลิตมะมวงทับทิมทอง บริเวณศูนยวิจัย เกษตรกรตอสูกับวิกฤตภัยแลง ดวยเทคนิคการสํารวจ
ชุมชนตําบลวังใหม จังหวัดสระแกว” ใหแก นายพงศกร จิวาภรณคุปต แหลงนํ้าใตดินประสิทธิภาพสูง และเทคโนโลยีที่ทันสมัยดวยการสํารวจ
ผูชวยศาสตราจารยดีเซลล สวนบุรี และคณะ เพื่อชวยเกษตรกรผูปลูกมะมวง ทางธรณีฟสิกสสแกนหาแหลงนํ้าใตดินบนพื้นที่อําเภอวังสมบูรณ
ทับทิมทอง ณ อําเภอวังสมบูรณ จังหวัดสระแกว การดําเนินงาน ทีมวิจัยไดศึกษาทําการสํารวจศักยภาพของแหลงนํ้า
วช. ภายใตกระทรวง อว. ไดสงเสริมและสนับสนุนทุนวิจัยและ ใตดินดวยการสํารวจทางธรณีฟสิกสโดยเทคนิควิธีการสํารวจแหลงนํ้าใตดิน
นวัตกรรมเพื่อแกไขปญหาภัยแลงการขาดแคลนนํ้าเพื่อการเกษตร ซึ่งเปนปญหา ประสิทธิภาพสูง ประกอบดวย การใชเครื่องมืออานคาอัตโนมัติแบบหลายขั้ว
เรงดวนที่จะตองไดรับการแกไขเพื่อชวยเหลือกลุมเกษตรกรในการเพาะปลูกพืช (Multi-Electrode) เปนการวัดคาสภาพตานทานไฟฟาเชิง 2 มิติ (2D
ใหไดผลผลิตทางการเกษตรมากขึ้น เนื่องจากปจจัยเรื่องการใหนํ้าในชวงเก็บเกี่ยว Resistivity Imaging) ทําใหไดขอมูลคลุมพื้นที่เปาหมายอยางละเอียด และทําการ
ผลผลิตหรือพืชผลการเกษตรผลิดอกออกผลนั้น เกษตรกรยังประสบปญหา ประมวลผลขอมูลทั้งแบบเชิง 2 มิติ ไดเปนภาพแบบภาคตัดขวาง แสดงผล
การขาดแคลนนํ้า และนับเปนปญหาสําคัญระดับประเทศ วช. ไดตระหนักถึง โดยรวมของพื้นที่และแบบเชิง 1 มิติ (สําคัญ) เสมือนการสํารวจ แบบ VES
ปญหาดังกลาว จึงไดสนับสนุนการดําเนินงานใหกับทีมนักวิจัย แหง มหาวิทยาลัย ทุกระยะหาง 10 เมตร การวิเคราะหผลจึงมีความตอเนื่อง ทําใหประสิทธิภาพ
เกษตรศาสตร เพื่อชวยเหลือและแกไขปญหาใหกับกลุมเกษตรกรผูปลูกมะมวง ของการแปลความหมายขอมูลสูง ทําใหทราบถึงขอมูลของระบบของชั้นนํ้าใตดิน
ทับทิมทอง ซึ่งจะเปนพืชเศรษฐกิจในอนาคต ณ ศูนยวิจัยชุมชนตําบลวังใหม อาทิ ความลึก ความหนาของชั้นนํ้าในรอยแตกของหินแข็ง และชั้นนํ้าหนาหิน
อําเภอวังสมบูรณ จังหวัดสระแกว ในการสรางความรูความเขาใจใหแกเกษตรกร หรือชั้นนํ้าในหินรวน ไดอยางถูกตอง จากนั้นไดทําการประมวลผล และสรางแบบ
และสมาชิกกลุมวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่ใหมีสวนรวมในการใชและดูแลรักษา จําลองทางธรณีไฟฟา วิเคราะหลักษณะอุทกวิทยานํ้าใตดินบริเวณพื้นที่ศูนยวิจัย
ทรัพยากรทองถิ่นอยางยั่งยืนดวยงานวิจัยและนวัตกรรม ชุมชนตําบลวังใหม จากผลการวิเคราะหและสํารวจทําใหคนพบแหลงนํ้าใตดิน
ศูนยวิจัยชุมชนตําบลวังใหม อําเภอวังสมบูรณ จังหวัดสระแกว พบวา มีหลายตําแหนงที่ดําเนินการขุดเจาะบอนํ้าบาดาลได และทําการสรางแทงค
เปนพื้นที่สาธิตการปลูก “มะมวงทับทิมทอง” ปญหาที่เกิดขึ้นพบวา บริเวณ กักเก็บนํ้าใกลตําแหนงเจาะนํ้าบาดาล จากการทดสอบเบื้องตนไดกักเก็บนํ้าได
พื้นที่ศูนยวิจัยเปนพื้นที่แลงซํ้าซาก การขาดแคลนนํ้าดานการเกษตรทั้งนํ้าผิวดิน ประมาณ 4 ลูกบาศกเซนติเมตรตอชั่วโมง และการติดตั้ง “ระบบโซลารเซลล
และนํ้าใตดิน โดยสภาพการใชนํ้าปจจุบันของเกษตรกร จะใชนํ้าฝนตามฤดูกาล ระบบใหนํ้ามะมวงแบบอัจฉริยะ” นับเปนแนวทางการจัดการนํ้าเพื่อชวยเหลือ
และกักเก็บในสระนํ้าไวบางสวน ซึ่งไมเพียงพอที่จะใชปลูกมะมวงที่หวังวาจะให กลุมเกษตรกรชวงวิกฤตภัยแลงที่เหมาะสมอยางหนึ่งดวยเทคนิคการสํารวจ
เปนผลไมเศรษฐกิจใหม สําหรับเปนผลไมสงออกเกรดพรีเมียม โดยการหา แหลงนํ้าใตดินประสิทธิภาพสูง เทคโนโลยีการสํารวจทางธรณีฟสิกสสมัยใหมชวย
แนวทางการจัดการนํ้าเพื่อการเกษตรดวยเทคนิคการสํารวจแหลงนํ้าใตดิน ในการสแกนใตผิวดิน วิเคราะหบริเวณที่เปนแหลงนํ้าใตดินเมื่อเขาใจธรรมชาติ
ประสิทธิภาพสูงในโครงการวิจัยครั้งนี้ เพื่อรองรับการสนับสนุนทางวิชาการ ของชั้นนํ้าใตดิน การบริหารจัดการนํ้าเพื่อการเกษตรสามารถทําไดอยางมี
ดานการเพาะปลูกในอนาคต ทีมวิจัยจึงไดใชการประยุกตการสํารวจแหลงนํ้า ประสิทธิภาพตอบโจทยการแกปญหาในพื้นที่บริเวณศูนยวิจัยชุมชนวังใหม
ใตดินประสิทธิภาพสูง ในพื้นที่ศูนยฯ โดยจะนําไปสูการพัฒนาแหลงนํ้าใตดิน สามารถชวยเหลือกลุมเกษตรกรไทย สงเสริมการสรางรายไดในชุมชน เพิ่มผลผลิต
รายไดจากการปลูกพืชเศรษฐกิจใหม “มะมวงทับทิมทอง” ไดอยางเขมแข็ง
สําหรับโครงการ “การจัดการนํ้าดานการเกษตรจากแหลงนํ้าใตดิน
ดวยเทคนิคการสํารวจประสิทธิภาพสูงเพื่อเพิ่มคุณภาพผลผลิตมะมวงทับทิมทอง
บริเวณศูนยวิจัยชุมชนตําบลวังใหม จังหวัดสระแกว” เพื่อการพัฒนาเทคนิค และ
เครื่องมือวิจัยที่ทันสมัยเพื่อใชในการสํารวจศึกษาธรรมชาติของแหลงนํ้าใตดิน
การขุดเจาะนํ้าบาดาลเพื่อการเกษตร การติดตั้งระบบโซลาเซลลเพื่อใชในการ
ใหนํ้ามะมวงแบบอัจฉริยะ ซึ่งเปนองคความรู ที่ทีมวิจัยรวมกันศึกษาวิจัยและ
ตอยอดองคความรูเพื่อแกไขปญหาในพื้นที่ตอสูกับวิกฤตภัยแลง สงเสริม
กลุมวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่สรางความสุขไดอยางยั่งยืน “ชุมชนเขมแข็งดวย
เศรษฐกิจฐานราก”
สํานักงานการวิจัยแหงชาติ (วช.)
12 National Research Council of Thailand (NRCT)
